شارباغ ایرانی، جایگاه باغ ایرانی در منظر شهری

در شهرهای سنتی ایران، ریتم قرارگیری دانه‌های شهری بسته به شیوه تأمین آب شهرها شکل گرفته است. در این میان باغات ایرانی نقشی کلیدی در شکل‌گیری پیکره شهر و منظر شهرهای سنتی داشته و عامل پیوستگی دانه‌های معماری، زیرساخت‌های سبز و اندام‌های طبیعی شهر به شمار می‌رود. سه عامل آب، گیاه و دانه‌های معماری ساختار و پیکره شهرهای سنتی ایران را شکل داده است. پژوهش حاضر «شارباغ» ایرانی یا همان باغ شهر ایرانی را مورد مطالعه قرار می‌دهد و به دنبال کشف رابطه میان این سه عامل در شکل‌گیری منظر پایدار شهرهای سنتی و جایگاه باغ ایرانی به عنوان عنصر کلیدی در شکل‌گیری باغ شهرهای ایران می‌باشد. حاصل تعامل این سه عامل، شکل‌گیری ساختار شهر و ایجاد کمربندی سبز اطراف شهرها به واسطه باغات و مزارع و تبدیل دانه‌های معماری به دانه‌های سبز به واسطه حیاط باغ‌ها و خانه باغ‌های شهری است. نتیجه این اندیشه ایجاد یک میکروکلیمای مناسب در مایکروکلیما و بستری نامناسب است. از طرفی این عناصر در ترکیب و تعاملی پایدار منظری پایدار را ایجاد کرده‌اند که در آن نه تنها بهره‌وری کامل از طبیعت به واسطه انسان انجام شده بلکه حیاتی جاودان به شهرهای سنتی بخشیده است. روش تحقیق در این پژوهش به گونه اکتشافی، مبتنی بر مشاهدات میدانی و عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای می‌باشد. نتایج حاکی از آن است که منظر شهرهای سنتی ایران در ترکیبی کاربردی از آب، گیاه و دانه‌های معماری شکل‌گرفته که علاوه بر ایجاد محیطی مطلوب در شهر و در خانه‌ها ریتم مناسب و منحصر به فردی را به هر شهر داده که در عین زیبایی، کاربردی نیز است.